Krzemionki

Kompleks prahistorycznych kopalń krzemienia pasiastego w Krzemionkach koło Ostrowca Świętokrzyskiego to jeden z najciekawszych tego typu obiektów na świecie. Jego wyjątkowość wynika z doskonale zachowanych hałd górniczych i zagłębień poszybowych,a szczególnie kopalń, które pomimo upływu tysięcy lat zachowały się w prawie niezmienionym stanie. W Krzemionkach prześledzić można wszystkie techniki pozyskiwania krzemienia, od najprostszych jam, po duże, skomplikowane kopalnie będące szczytowym osiągnięciem pradziejowej techniki górniczej.

Odkryte w 1922 roku przez geologa Jana Samsonowicza pole eksploatacyjne w Krzemionkach ma powierzchnię 78,5 ha, szerokość od 20 do 200 m i długość 4,5 km. Skupia ono na swoim obszarze ponad 4 tysiące kopalń, z których największe mają głębokość 9 m, a powierzchnia poszczególnych podziemnych wyrobisk osiąga kilkaset metrów kwadratowych.
Kopalnie funkcjonowały przez znaczną część neolitu i we wczesnej epoce brązu (ok. 3900 do 1600 p.n.e.). Wytwarzane tu z krzemienia pasiastego gładzone siekiery rozprowadzano wśród odbiorców zamieszkujących znaczną część Europy Środkowej.
Ze względu na swoją wyjątkowość i walory naukowe teren kopalń jest objęty ochroną archeologiczną i przyrodniczą oraz posiada status Pomnika Historii. Pradziejowe kopalnie krzemienia w Krzemionkach pretendują także do wpisania na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.

Obecnie największą atrakcją turystyczną Krzemionek jest trasa podziemna o długości prawie 500 m prezentująca wyrobiska neolitycznych kopalń. W pawilonach ekspozycyjnych obejrzeć można rekonstrukcję obozowiska górników i pracowni krzemieniarskiej oraz zadaszonego szybu sprzed 5 tysięcy lat.